ภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัด สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา

 

ชื่อวิทยานิพนธ์	ภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัด สำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 Leadership of School Administrators Relating to the Effectiveness of Primary School under the Office of National Primary Education Commission in Educational Region 12
ชื่อนิสิต	วันชัย นพรัตน์ Not Available
ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษา	รศ ดร วชิระ ชาวหา ผศ ดร ไพรัตน์ วงษ์นาม
ชื่อสถาบัน	มหาวิทยาลัยบูรพา. บัณฑิตวิทยาลัย Burapha University. Chonburi (Thailand). Graduate School.
ระดับปริญญาและรายละเอียดสาขาวิชา	วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต. การศึกษา (การบริหารการศึกษา) Master. Education (Education Administration)
ปีที่จบการศึกษา	2539
บทคัดย่อ(ไทย)	~uความเป็นมา~u ในการจัดการดำเนินการของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษา แห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 ปัจจัยที่จะส่งผลให้ประสิทธิผลของโรงเรียนประสบความสำเร็จก็คือ ผู้บริหารโรงเรียน ซึ่งจะต้องเป็นทั้งผู้นำด้านการบริหารโรงเรียน และด้านการจัดการเรียนการสอน พฤติกรรมของผู้นำจึงจำเป็นต้องคำนึงถึงบุคลากรในโรงเรียนให้เหมาะสมกับภาระกิจที่รับผิดชอบ ผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา ในเขตการศึกษา 12 ส่วนมากไม่ได้ผ่านการอบรมวิชาการบริหาร การศึกษา หรือสำเร็จการศึกษาด้านการบริหารการศึกษาโดยตรง ได้รับการแต่งตั้งโดยคัดเลือกหรือ ไต่เต้ามาจากครูผู้สอน จึงมีภาวะผู้นำหรือพฤติกรรมในการบริหารงานที่ไม่สนองความต้องการของ ครูเท่าที่ควร จากการศึกษาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลง ซึ่งมีแนวคิดของแบส (Bass. 1985) ได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับภาวะผู้นำไว้ 2 ลักษณะ คือ ภาวะผู้นำแบบเปลี่ยนสภาพและภาวะผู้นำ แบบแลกเปลี่ยน ซึ่งเป็นภาวะผู้นำของผู้บริหารแนวคิดใหม่ ที่ทำให้ผู้บริหารสามารถพัฒนาประสิทธิผล ของโรงเรียนให้พัฒนาเพิ่มขึ้น ผู้วิจัยจึงสนใจที่จะนำแนวคิดของแบสเกี่ยวกับภาวะผู้นำมาศึกษา พฤติกรรมผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา ในเขตการศึกษา 12 ที่สัมพันธ์กับประสิทธิผลของ โรงเรียน และหาตัวพยากรณ์ประสิทธิผลจากภาวะผู้นำตามทฤษฎีของแบส ~uความมุ่งหมายของการศึกษาค้นคว้า~u 1. เพื่อศึกษาระดับภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการ การประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 ตามการรับรู้ของหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ จำแนกตาม ขนาดโรงเรียนและประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน 2. เพื่อเปรียบเทียบภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการ การประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 ตามการรับรู้ของหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ โดยจำแนกตาม ขนาดโรงเรียนและประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน 3. เพื่อศึกษาระดับประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการ ประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 ตามการรับรู้ของหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ โดยจำแนก ตามขนาดโรงเรียนและประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน 4. เพื่อเปรียบเทียบระดับประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการ การประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 ตามการรับรู้ของหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ จำแนกตาม ขนาดของโรงเรียนและประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน 5. เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำของผู้บริหารกับประสิทธิผลของโรงเรียน ประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 โดยจำแนก ตามขนาดโรงเรียนและประสบการณ์ในการปฏิบัติงาน 6. เพื่อสร้างสมการพยากรณ์ประสิทธิผลของโรงเรียน จากภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียน ประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ในเขตการศึกษา 12 ~uวิธีดำเนินการศึกษาค้นคว้า~u การศึกษาค้นคว้าครั้งนี้ ได้ศึกษาภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนตามการรับรู้ของครู ผู้เป็นหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ โรงเรียนประถมศึกษา ในเขตการศึกษา 12 ซึ่งประกอบไปด้วย จังหวัดจันทบุรี ฉะเชิงเทรา ชลบุรี ตราด นครนายก ปราจีนบุรี ระยอง และสระแก้ว จำนวน 362 คน โดยศึกษาระดับภาวะผู้นำ ระดับประสิทธิผลของโรงเรียน และหาความสัมพันธ์ระหว่าง ภาวะผู้นำกับประสิทธิผลของโรงเรียน รวมทั้งหาตัวพยากรณ์ประสิทธิผลของโรงเรียนจากภาวะ ผู้นำ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลครั้งนี้ เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับภาวะผู้นำของ ผู้บริหารและประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษา ตามการรับรู้ของหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ แบ่งแบบสอบถามเป็น 3 ตอน คือ ตอนที่ 1 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับข้อมูลส่วนตัวของผู้ตอบ และขนาดของโรงเรียน ลักษณะแบบสอบถามเป็นแบบเลือกตอบและเติมคำ จำนวน 3 ข้อ ตอนที่ 2 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับภาวะผู้นำตามทฤษฎีแบส ลักษณะแบบสอบถามเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ โดยเรียงพฤติกรรมที่เกิดจากบ่อยมาก บ่อย บางครั้ง นานๆ ครั้ง และไม่เคยเลย จำนวน 71 ข้อ ตอนที่ 3 เป็นแบบสอบถามเกี่ยวกับประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษา ลักษณะแบบสอบถาม เป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ โดยเรียงจากมากที่สุด มาก ปานกลาง น้อย และน้อยที่สุด จำนวน 27 ข้อ แล้วนำข้อมูลไปวิเคราะห์ด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ โปรแกรม SPSS/PC(+) สถิติ ที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อหาคำตอบในการศึกษาค้นคว้า และเพื่อทดสอบสมมติฐาน ได้แก่ ค่าร้อยละ ค่าคะแนนเฉลี่ย ค่าความเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-test การวิเคราะห์ความแปรปรวน ทางเดียว สหสัมพันธ์อย่างง่าย สหสัมพันธ์พหุคูณ และการถดถอยพหุคูณแต่ละขั้นตอน แล้วทำการ แปลผล และนำเสนอเป็นตารางประกอบการบรรยายความเรียง ~uสรุปผลการศึกษาค้นคว้า~u 1. ภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนประถมศึกษา ในเขตการศึกษา 12 ตามการรับรู้ของ หัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ อยู่ในระดับปานกลาง โดยเมื่อจำแนกตามขนาดโรงเรียน ภาวะผู้นำของ ผู้บริหารโรงเรียนขนาดใหญ่ อยู่ในระดับมาก ส่วนภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนขนาดกลาง และขนาดเล็ก อยู่ในระดับปานกลาง และเมื่อจำแนกตามประสบการณ์ในการปฏิบัติงานของหัวหน้า กลุ่มประสบการณ์ที่มีประสบการณ์ทั้งมากและน้อย อยู่ในระดับปานกลาง 2. หัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ที่อยู่ในโรงเรียนต่างขนาดรับรู้ภาวะผู้นำของผู้บริหาร โรงเรียนแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) และหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ที่มี ประสบการณ์ในการปฏิบัติงานต่างกันรับรู้ภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนแตกต่างกันอย่าง ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ 3. ประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษา ในเขตการศึกษา 12 ตามการรับรู้ของหัวหน้า กลุ่มประสบการณ์ อยู่ในระดับมาก เมื่อจำแนกตามขนาดโรงเรียน ประสิทธิผลของโรงเรียนขนาด ใหญ่และขนาดกลาง อยู่ในระดับมาก ส่วนประสิทธิผลของโรงเรียนขนาดเล็ก อยู่ในระดับปานกลาง และเมื่อจำแนกตามประสบการณ์ในการปฏิบัติงานของหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ที่มีประสบการณ์ใน การปฏิบัติงานน้อย อยู่ในระดับมาก และผู้ที่มีประสบการณ์ในการปฏิบัติงานมาก อยู่ในระดับ ปานกลาง 4. หัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ที่อยู่ในโรงเรียนต่างขนาดรับรู้ประสิทธิผลของโรงเรียน แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ และหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ที่มีประสบการณ์ในการ ปฏิบัติงานที่ต่างกันรับรู้ประสิทธิผลโรงเรียน แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ 5. ภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนมีความสัมพันธ์ทางบวกกับประสิทธิผลของโรงเรียน ประถมศึกษาในเขตการศึกษา 12 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<.05) เมื่อจำแนกตามขนาด โรงเรียนและประสบการณ์ในการปฏิบัติงานของหัวหน้ากลุ่มประสบการณ์ 6. ภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียน ด้วยความมีบารมี (X(,1)) ด้านการให้รางวัล อย่างเหมาะสม (X(,5)) ด้านการกระตุ้นการใช้ปัญญา (X(,3)) และด้านการดลใจ (X(,2)) เป็นตัวพยากรณ์ประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษาในเขตการศึกษา 12 โดยมีอำนาจการพยากรณ์ เท่ากับ 29.59 เปอร์เซ็นต์ ดังสมการพยากรณ์ประสิทธิผลของโรงเรียนประถมศึกษาในรูปคะแนนดิบ ดังนี้ Y(^) = 2.281612+0.279860(X(,1))+0.067984(X(,5))+0.116899(X(,3))-0.123464(X(,2))